W88

Tối nay, mưa sao băng đẹp nhất tháng 4 đạt cực điểm: Làm sao để không bỏ lỡ?

Tỉ mẩn tạo hình con voi bên căn nhà dài truyền thống, nghệ nhân H'Huyên BHôk (49 tuổi) dừng tay mời chúng tôi vào nhà để tìm hiểu về nghề gốm cổ Yang Tao. Dưới chân nhà dài, những tạo hình như: con voi, con lợn, lọ hoa… đang được bà phơi dưới ánh nắng của ngày đông. "Trong làng tôi chỉ còn vài nghệ nhân làm gốm Yang Tao, họ cũng đã già hết rồi, nếu tính nghệ nhân làm được gốm Yang Tao thì tôi là người trẻ nhất", bà H'Huyên BHôk nói.Bà H'Huyên BHôk cho hay, qua lời kể của bà cố, ngày xưa trong buôn người dân sinh sống không có các vật dụng sinh hoạt như chén, bát…, chỉ dùng lá chuối để đựng cơm. Từ đó, người xưa đã suy nghĩ và sáng tạo, tìm kiếm nguồn đất để nặn ra cái chén đầu tiên, đem đi nung thành công, rồi tiếp tục làm các vật dụng lớn hơn như sành đựng nước, chóe đựng gạo. Thời điểm đó, người dân trong buôn học hỏi lẫn nhau và tự tạo ra các vật dụng riêng để sử dụng trong gia đình."Để thể hiện lòng biết ơn và tôn kính với bề trên, người sáng kiến đã đặt ra rất nhiều quy tắc khi làm gốm Yang Tao, người vi phạm quy tắc sẽ bị bề trên khiển trách", bà H'Huyên BHôk kể và tiếp lời: "Ngày trước, chỉ có phụ nữ làm gốm, đàn ông trong buôn không được làm vì chế độ mẫu hệ. Độ tuổi mà con gái được làm gốm phải từ 17,18 tuổi, chưa có chồng. Trước khi đi lấy đất, con gái không được tiếp xúc với con trai, không trùng ngày 'đèn đỏ', nếu vi phạm sẽ bị run tay chân, không tìm thấy đường về nhà".Nghệ nhân H'Lưm Uông (63 tuổi), nhà ở bên cạnh và là người chỉ dạy cho bà H'Huyên BHôk làm gốm, vừa nằm viện về, tay chân vẫn còn yếu do bị tai biến (hồi tháng 6.2024), nhưng nỗi nhớ nghề vẫn hằn sâu trong đôi mắt của bà. "Bị thế này, mẹ (tôi) cũng nhớ nghề lắm, tay chân cứ khó chịu. Hằng ngày, chỉ có thể ngồi trong nhà dài nhìn H'Huyên BHôk làm gốm, mong mau khỏi bệnh để lại tiếp tục làm gốm như ngày xưa. Từ những năm 1990, chén bát hiện đại từ nơi khác về nên buôn này chỉ còn vài người làm gốm…", bà H'Lưm Uông chia sẻ.Giọng trầm buồn, nghệ nhân H'Huyên BHôk và H'Lưm Uông kể lại khoảng hơn chục năm trước, trong một lần đi bán gốm Yang Tao ở H.Cư Mgar (Đắk Lắk), chiếc xe chở mọi người không may bị lật ở giữa đèo, bà H'Huyên BHôk bị chấn thương ở vùng đầu, rất may không ảnh hưởng đến tính mạng. Nhưng cũng từ đây, người dân trong buôn không còn đi bán gốm ở xa nữa (vì sợ gặp tai nạn) mà chỉ làm các vật dụng phục vụ sinh hoạt trong gia đình. Rồi theo xu hướng phát triển, gốm thủ công không cạnh tranh được với gốm công nghiệp, nên người làm gốm trong buôn ít dần, chỉ còn 5 – 6 người giữ nghề đến ngày nay.Năm 2008, bà Lương Thanh Sơn (nguyên Giám đốc Bảo tàng Đắk Lắk) đã đến buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk) để động viên, hỗ trợ cho bà con giữ lấy nghề gốm cổ lâu đời trong vùng. Các nghệ nhân và người làm gốm cổ ở Yang Tao luôn ghi nhớ rằng, nếu không có TS Lương Thanh Sơn thì nghề gốm đã mất đi.Bà Sơn cho hay những năm trước 2008, bà đã nghiên cứu và đề xuất các dự án phục hồi các làng nghề truyền thống của người Ê Đê, người M'nông tại địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Trong đó, bà xin được nguồn vốn cho dự án phục dựng nghề làm gốm của người M'nông tại buôn Dơng Bắk (xã Yang Tao, H.Lắk). Thời điểm này, tại buôn có mở một lớp dạy nghề làm gốm cổ khoảng 15 – 20 người, trong đó có 3 nghệ nhân được mệnh danh là "bàn tay vàng" của địa phương."Qua thời gian làm văn hóa, gắn bó với người dân tại các buôn làng, điều mà tôi đau đáu đến bây giờ là làm sao tạo được nguồn thu, đầu ra cho các sản phẩm gốm Yang Tao của bà con. H.Lắk là vùng du lịch nổi tiếng của tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt là khu du lịch hồ Lắk, đây là cơ sở để phát triển các sản phẩm gốm cổ Yang Tao gửi đến tay du khách thập phương", bà Sơn nói.Bà Sơn cho biết thêm, theo thông tin từ một người nghiên cứu (Bỉ) do bà hướng dẫn, sản phẩm gốm cổ Yang Tao đã hiện diện tại Bảo tàng Anh. Trong lần trở lại Dơng Bắk cách đây không lâu, các nghệ nhân (nay già yếu nhưng bàn tay của họ chưa bao giờ biết mỏi) cũng khoe với bà, gốm Yang Tao đã được du khách từ các công ty du lịch lữ hành đến tham quan và tìm mua. Từ đó, cũng tạo nguồn thu nhập đáng kể cho bà con duy trì với nghề.Trao đổi với Thanh Niên, Sở VH-TT-DL Đắk Lắk cho biết, Bộ VH-TT-DL vừa có Quyết định về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với nghề làm gốm của người M'nông ở xã Yang Tao (H.Lắk, Đắk Lắk). Đây sẽ là cơ sở quan trọng để gốm cổ Yang Tao được hồi sinh.

Trung Quốc 'trỗi dậy' trên các bảng xếp hạng ĐH thế giới

Đó là giải đấu mà Nguyễn Thị Thật không gặp may bởi xe thi đấu của cô bị cháy rụi cùng 28 chiếc xe khác của đoàn VN khi trên đường di chuyển đến địa điểm thi đấu. Vào giờ chót, cô được "chữa cháy" kịp thời với chiếc xe cũ gửi từ VN sang. "Nếu không gặp sự cố cháy xe, nhiều khả năng mình sẽ giành HCV", cua rơ này bày tỏ.Ông Nguyễn Ngọc Vũ, Tổng thư ký Liên đoàn Xe đạp - Mô tô thể thao VN (VCF), cho biết phía Thái Lan đã đạt được thỏa thuận đền bù xe mới cho Nguyễn Thị Thật. Nữ cua rơ số 1 VN đã gửi các thông số về xe của mình cho phía nước bạn, vào tháng 3 tới khi sang VN tranh tài giải xe đạp nữ quốc tế Biwase Cup, họ sẽ mang xe sang cho cô.Đội tuyển xe đạp nữ Thái Lan mang đến giải xe đạp nữ quốc tế Biwase tay đua vừa đoạt HCV châu Á là Jutatip. Nguyễn Thị Thật khoác áo CLB Tập đoàn Lộc Trời An Giang dự giải đấu này nên cả hai hứa hẹn tạo màn tái đấu hấp dẫn. Sau đó vào cuối tháng 3, Nguyễn Thị Thật cùng đội tuyển xe đạp nữ VN tham dự giải xe đạp nữ quốc tế Tour of Thailand và cũng sẽ gặp lại Jutatip. Hai ngôi sao của làng xe đạp Đông Nam Á này được ví như kình địch nhiều duyên nợ khi còn tái đấu ở SEA Games 33 vào tháng 12 tới tại Thái Lan.Ở Tour of Thailand năm ngoái, Nguyễn Thị Thật để mất danh hiệu áo vàng chung cuộc về tay Jutatip khi thua chặng quyết định. Món nợ chồng chất khi Jutatip lại thắng Nguyễn Thị Thật ở giải vô địch châu Á 2025. Trước đó tay đua số 1 VN từng đánh bại Jutatip để lên ngôi vô địch châu Á (các năm 2018, 2022, 2023). 

Vì sao Nam bộ se lạnh, nhiệt độ xuống 19 độ C?

Nhiều năm trở lại đây, tình trạng triều cường xâm thực, sạt lở cuốn trôi đất đai, nhà cửa của các hộ dân sống tại khu vực cửa biển Sa Cần (thuộc thôn Tân Hy 1, xã Bình Đông, H.Bình Sơn, Quảng Ngãi) ngày càng nghiêm trọng. Hiện có gần 100 người ở khu vực này đang bị ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và an toàn tính mạng.Theo ghi nhận của PV Thanh Niên, khu vực cửa biển Sa Cần bị sạt lở nghiêm trọng, nhiều đoạn ăn sâu vào đất liền hơn 10 m với chiều dài gần 500 m. Tình trạng này gây ảnh hưởng cuộc sống và đe dọa trực tiếp đến an toàn tính mạng, nhà ở của người dân. Nhiều hộ dân đã gia cố bằng cọc tre, bờ đá, xây tường chắn bằng đá hộc… để ngăn ngừa sạt lở. Tuy nhiên, việc gia cố chỉ mang tính chất tạm thời, không có khả năng chống chịu khi sóng lớn, thiên tai, bão lũ xảy ra.Bà Nguyễn Thị Bằng (51 tuổi, ở thôn Tân Hy 1, xã Bình Đông) cho biết, năm 2020, bão số 9 đổ bộ khu vực cửa biển Sa Cần, nhà của bà bị sập một phần, hư hỏng nghiêm trọng. "Đến hiện tại, tôi vẫn chưa xây lại được nhà ở. Ngôi nhà không có người ở trong thời gian dài bị cỏ dại mọc, tường bám đầy rêu, nhiều hạng mục xuống cấp", bà Bằng nói.Để ứng phó với tình huống này, chính quyền địa phương luôn theo dõi triều cường, sóng lớn, bão lũ, khoanh vùng các khu vực nguy hiểm; thường xuyên thông tin cho các hộ dân biết, sẵn sàng phương án di dời. Đồng thời, chủ động khắc phục, hạn chế sạt lở bờ biển bằng các vật liệu tại chỗ, sẵn có. Chủ động bố trí lực lượng xung kích, dân quân, công an phối hợp với biên phòng, cảnh sát biển… để kịp thời ứng phó, gia cố bờ biển khi xảy ra sạt lở.Trước tình hình trên, UBND H.Bình Sơn đã có tờ trình đề nghị UBND tỉnh Quảng Ngãi công bố tình trạng khẩn cấp sạt lở cửa biển Sa Cần ở xã Bình Đông và đầu tư khẩn cấp kè kiên cố chống sạt lở để đảm bảo an toàn tính mạng, nhà ở, đất ở của người dân.Còn tại bờ biển An Quang Đông (TT.Cát Khánh, H.Phù Cát, Bình Định), triều cường xâm thực khiến nước biển dâng cao kết hợp sóng lớn đã gây sạt lở bờ biển. Mưa lớn kết hợp triều cường đã "nuốt" 1/3 nền nhà của 1 hộ dân trong khu vực cùng nhiều diện tích hồ nuôi tôm, công trình phụ của 2 hộ dân lân cận.Ngày 9.1, ông Đinh Thành Tiến, Chủ tịch UBND TT.Cát Khánh, cho biết địa phương đã có văn bản báo cáo với UBND H.Phù Cát về tình trạng sạt lở, xâm thực tại bờ biển An Quang Đông, đồng thời đề nghị lãnh đạo huyện sớm xem xét, có hướng giải quyết nhằm tạo điều kiện cho hộ dân bị ảnh hưởng.Theo ông Tiến, nhà ở của ông Trương Văn Đông xây dựng năm 2019 với diện tích 72 m2, tại khu phố An Quang Đông. Qua kiểm tra thực tế, lực lượng chức năng ghi nhận tình trạng sạt lở hàm ếch phần móng, nền nhà bị sụt lún nghiêm trọng có nguy có sập nhà bất cứ lúc nào."Trước đợt thiên tai năm 2024, chính quyền địa phương đã vận động hộ dân di dời đến nơi an toàn, trong nhà chỉ còn lại một số ít đồ dùng sinh hoạt cá nhân. Hiện nay, các hội đoàn thể ở địa phương đã hỗ trợ người dân di dời đồ đạc ra khỏi nhà để tránh bị thiệt hại. Đồng thời, lực lượng chức năng và người dân tại địa phương đã dùng bao cát, đá chẻ để chắc sóng các đoạn xung yếu có nguy cơ ảnh hưởng hộ dân", ông Tiến nói.

Theo Cục Dân số (Bộ Y tế), cục đã tham mưu Bộ Y tế trình Chính phủ Hồ sơ đề nghị xây dựng luật Dân số và dự thảo luật Dân số đề xuất 3 nhóm chính sách lớn: duy trì mức sinh thay thế; giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh và đưa tỷ số giới tính khi sinh về mức cân bằng tự nhiên; nâng cao chất lượng dân số.Đối với chính sách duy trì mức sinh thay thế, sau tiếp thu các ý kiến đóng góp của các chuyên gia, dự thảo luật Dân số dự kiến trao quyền quyết định cho các cặp vợ chồng và cá nhân trong việc sinh con, thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng.Đồng thời, Bộ Y tế cũng đang dự thảo pháp lệnh Sửa đổi điều 10 của pháp lệnh Dân số, trong đó đề xuất mỗi cặp vợ chồng, cá nhân quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh. Bảo vệ sức khỏe, thực hiện các biện pháp phòng ngừa bệnh nhiễm khuẩn đường sinh sản, bệnh lây truyền qua đường tình dục, HIV/AIDS và thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản.Theo Bộ Y tế, qua rà soát các văn bản pháp luật, cơ quan này nhận thấy, một số quy định có liên quan đến công tác dân số chưa đảm bảo tính đồng bộ, không đáp ứng được yêu cầu của thực tiễn, như quy định hạn chế về quyền quyết định số con.Cạnh đó, mức sinh liên tục giảm trong thời gian qua nhưng quy định hiện hành lại hạn chế số con (chỉ cho phép mỗi cặp vợ chồng sinh một hoặc 2 con). Bộ Y tế cho biết, mức sinh khu vực thành thị đã xuống dưới mức sinh thay thế, dao động quanh 1,7 - 1,8 con/phụ nữ.Nhiều năm qua, mức sinh khu vực nông thôn luôn cao hơn mức sinh thay thế, ở mức 2,2 - 2,3 con/phụ nữ. Từ năm 2023, mức sinh khu vực nông thôn giảm xuống còn 2,07 con, mức thấp nhất từ trước đến nay.Trên toàn quốc, mức sinh có xu hướng giảm thấp dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ (2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (2022), 1,96 con/phụ nữ (2023) và 1,91 con/phụ nữ (2024), thấp nhất trong lịch sử và dự báo là sẽ tiếp tục xuống thấp trong các năm tiếp theo.

Thoát ngoại không dễ

Đặng Thanh Ngân khiến nhiều người bất ngờ khi ghi danh dự thi Miss Cosmo Vietnam - Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2025. Thông tin này vừa được công bố trên trang chủ cuộc thi, nhận được sự quan tâm của cộng đồng mạng.Trước khi đến với Miss Cosmo Vietnam 2025, Đặng Thanh Ngân từng là Á hậu Đại dương Việt Nam 2017. Năm 2023, người đẹp quê Sóc Trăng chinh chiến tại Hoa hậu Siêu quốc gia, giành thành tích á hậu 4 chung cuộc. Từng có được thứ hạng cao ở đấu trường quốc tế, việc Đặng Thanh Ngân tạm gác danh hiệu để tiếp tục “chinh chiến” ở một cuộc thi trong nước được nhiều người ủng hộ, song cũng có ý kiến cho rằng đây là quyết định mạo hiểm của người đẹp sinh năm 1999.Đặng Thanh Ngân chia sẻ bản thân vốn là cô gái nhút nhát, bước vào các cuộc thi nhan sắc không chỉ để tìm kiếm danh hiệu mà còn muốn thay đổi bản thân. Dù đối diện với không ít khó khăn song người đẹp quê Sóc Trăng quan niệm “càng thử thách càng giúp tôi trở nên mạnh mẽ hơn, bước ra khỏi vùng an toàn để theo đuổi ước mơ, dám mơ lớn để chiến thắng chính mình, dám vượt qua mọi rào cản để chinh phục đỉnh cao mới”.Đặng Thanh Ngân cho rằng hoa hậu là trách nhiệm, sứ mệnh của những người may mắn sở hữu sắc đẹp của hình thể, trí tuệ cùng lòng nhân ái. Thông qua việc chinh chiến ở đấu trường nhan sắc, người đẹp mong muốn dùng tiếng nói, sức ảnh hưởng của mình để mang đến những cơ hội tốt hơn cho trẻ em không chỉ ở Đồng bằng sông Cửu Long mà còn trên đất nước Việt Nam. Cô hy vọng có thể cùng các em nhỏ phá bỏ giới hạn của chính mình, như cách bản thân đã chiến thắng nghịch cảnh.Nói về lý do đến với đấu trường nhan sắc dù đã từng giành thành tích cao ở quốc tế, Đặng Thanh Ngân cho rằng “đứng trên một ngọn núi cao sẽ có những ngọn núi khác cao hơn, với tôi chưa bao giờ là nhất”. Đến với Miss Cosmo Vietnam 2025, người đẹp Sóc Trăng muốn mang câu chuyện của sự dũng cảm và lòng vị tha, cùng tinh thần sẵn sàng chinh phục để trở thành phiên bản tốt hơn.“Tôi tin rằng, khi một người phụ nữ dám bước qua giới hạn của bản thân, cô ấy không chỉ thay đổi cuộc đời mình mà còn truyền cảm hứng cho những người trở nên tích cực hơn. Tôi đã sẵn sàng, và tôi hy vọng hành trình này sẽ giúp tôi tạo nên những giá trị lớn lao hơn”, Đặng Thanh Ngân bày tỏ.